Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới (26-4):

Sở hữu trí tuệ và mục tiêu phát triển bền vững

Trong bối cảnh thế giới đang phát triển nhanh chóng, sở hữu trí tuệ (SHTT) đóng vai trò là chất xúc tác cho sự đổi mới, bảo vệ quyền của các chủ thể sáng tạo, kinh doanh, khuyến khích môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Trưởng Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại Thành phố Hồ Chí Minh Trần Giang Khuê (giữa) tìm hiểu gian hàng khởi nghiệp của một cá nhân trong tỉnh. Ảnh: H.Dung

SHTT góp phần tăng trưởng kinh tế thông qua việc đảm bảo cho hoạt động đổi mới sáng tạo nhằm giải quyết những thách thức đặt ra, hướng tới đạt được các mục tiêu phát triển bền vững như: xóa nghèo, năng lượng sạch, có sức khỏe và cuộc sống tốt, giáo dục chất lượng…

* Hướng tới tương lai tốt đẹp hơn

Tổ chức SHTT thế giới đã lựa chọn chủ đề của Ngày SHTT năm 2024 là SHTT và các mục tiêu phát triển bền vững: Xây dựng tương lai chung bằng đổi mới và sáng tạo.

Theo đó, 17 mục tiêu mà Liên hợp quốc đặt ra như một danh sách chung những việc cần làm, thúc giục các quốc gia giải quyết các thách thức toàn cầu, từ nghèo đói đến y tế, giáo dục, nước sạch và môi trường…

Trưởng Văn phòng đại diện Cục SHTT tại Thành phố Hồ Chí Minh Trần Giang Khuê cho biết, bằng các cơ chế đảm bảo sự độc quyền trên nguyên tắc cân bằng lợi ích, hệ thống SHTT khuyến khích hoạt động nghiên cứu, tạo ra các công nghệ tiên tiến để đảm bảo các mục tiêu phát triển bền vững.

Cụ thể như ở mục tiêu năng lượng sạch và giá thành hợp lý, các sáng chế trong lĩnh vực năng lượng thúc đẩy những tiến bộ trong đổi mới năng lượng mặt trời. Chẳng hạn, công nghệ nâng cao hiệu quả của các tấm pin mặt trời, cửa sổ năng lượng mặt trời, đổi mới năng lượng gió. Việc bảo hộ quyền SHTT cho những sáng chế này nhằm đảm bảo mục tiêu cung cấp năng lượng hiện đại, đáng tin cậy, bền vững và giá cả phải chăng. Từ đó, tạo lòng tin cho các nhà đầu tư khi quyết định đầu tư vào lĩnh vực này.‍

Hay với mục tiêu không còn nạn đói và tiêu thụ, sản xuất có trách nhiệm, quyền SHTT khuyến khích các nhà nghiên cứu và nhà đổi mới sáng chế ra các công cụ, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp, các giải pháp giúp canh tác bền vững, nâng cao giá trị sản phẩm và dịch vụ nông nghiệp. Những công nghệ và phương pháp thực hành mới sẽ giúp sản xuất nhiều thực phẩm hơn, phân phối thực phẩm tốt hơn. Từ đó đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về thực phẩm, giảm thiểu tác động đến môi trường.

“Các sáng chế, giải pháp hữu ích và thiết kế đã đăng ký bảo hộ góp phần dẫn đầu sự đổi mới trong nhiều lĩnh vực. Còn bản quyền giúp thúc đẩy những tiến bộ trong việc cung cấp nền giáo dục có chất lượng trên toàn cầu. SHTT và đổi mới sáng tạo chính là yếu tố then chốt, mở đường cho một thế giới xanh hơn và sáng tạo hơn” - ông Trần Giang Khuê nhấn mạnh.

* Còn nhiều việc phải làm

Giám đốc Sở Khoa học và công nghệ Lại Thế Thông cho hay, trong năm 2023, sở đã hướng dẫn 20 tổ chức, cá nhân thực hiện hồ sơ đăng ký quyền SHTT công nghiệp; hướng dẫn, hỗ trợ 4 đơn vị thực hiện thủ tục đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận và 6 hồ sơ tham gia Chương trình Hỗ trợ đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến năm 2030. Tính đến nay, toàn tỉnh đã có gần 650 đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp và nhãn hiệu hàng hóa. Có 8 tổ chức, cá nhân nộp đơn đề nghị công nhận sáng chế, giải pháp hữu ích; 1 sáng chế và 6 giải pháp hữu ích khác đã được cấp văn bằng.

Các sáng chế, giải pháp hữu ích bao gồm các công nghệ mới, tiên tiến trong lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp được áp dụng tại các doanh nghiệp đã góp phần tiết kiệm năng lượng, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm và bảo vệ môi trường.

Trong thời gian qua, Sở Khoa học và công nghệ cũng đã triển khai nhiều giải pháp nhằm kết nối các nhà khoa học, các doanh nghiệp, người dân để chuyển giao nhanh kết quả nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm, các viện nghiên cứu, các trường đại học tới các cơ sở sản xuất. Mặt khác, kết nối nhiều cá nhân khởi nghiệp với các doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức để phát triển các dự án khởi nghiệp; thành lập các câu lạc bộ sinh viên khởi nghiệp tại các trường đại học trong tỉnh…

Mặc dù đạt được những kết quả nhất định trong công tác SHTT và đổi mới sáng tạo, song theo lãnh đạo Sở Khoa học và công nghệ, kết quả này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế phát triển của tỉnh.

“Ngành khoa học và công nghệ luôn đồng hành và thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu ứng dụng và đổi mới sáng tạo, kết nối cùng các doanh nghiệp, đề xuất và giải quyết kịp thời các thủ tục hành chính để tạo thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp. Từ đó thúc đẩy hoạt động SHTT và đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh, góp phần vào sự phát triển bền vững của địa phương nói riêng và quốc gia nói chung” - ông Lại Thế Thông chia sẻ.

Hạnh Dung