Thế nào là tài năng cải lương?

Từ ngày 17 đến 21-10, tại Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang (TP.HCM) đã diễn vòng chung kết cuộc thi Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang năm 2022 với sự tham gia của 27 thí sinh được chọn lựa từ các vòng thi sơ tuyển trước đó tại TP.HCM, Cần Thơ và một số thí sinh được đặc cách.

Từ ngày 17 đến 21-10, tại Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang (TP.HCM) đã diễn vòng chung kết cuộc thi Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang năm 2022 với sự tham gia của 27 thí sinh được chọn lựa từ các vòng thi sơ tuyển trước đó tại TP.HCM, Cần Thơ và một số thí sinh được đặc cách.

Chuông vàng vọng cổ Thu Vân trong tiết mục Duyên kiếp. Ảnh: Trí Trọng

* Nhiều giọng ca hay

Khởi đầu mùa 1 năm 2020, cuộc thi năm nay tiếp tục phát huy thành công lần đầu tiên và có nhiều thay đổi, hoàn thiện hơn. Dù số lượng thí sinh tham gia không nhiều, nhưng chất lượng năm nay được đánh giá cao. Rất nhiều thí sinh đã từng giành giải Chuông vàng vọng cổ tham gia như: Võ Minh Lâm, Thu Vân, Nhật Nguyên, Phương Cẩm Ngọc, Nguyễn Văn Mẹo, Nguyễn Minh Trường… Có cả thí sinh đã là NSƯT như Lê Trung Thảo, Thu Vân.

Có thể nói, yếu tố ca trong cải lương rất quan trọng, chiếm khoảng 40-50% sự thành công của vai diễn, vở diễn. Tuy nhiên, theo các giám khảo, diễn viên cải lương tài năng không chỉ ca hay mà giọng ca phải được xử lý một cách tinh tế trong vai diễn mới tài năng. Ca trong diễn, diễn trong ca phải thật nhịp nhàng, tùy theo nội tâm nhân vật để ca mùi, tự sự hay ca chồng, ca cấn.

Điểm mới của cuộc thi năm nay có thêm hội đồng báo chí gồm 5 nhà báo am hiểu lĩnh vực sân khấu, cải lương đến từ các báo: Sài Gòn Giải Phóng, Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Người Lao Động, Phụ Nữ TP.HCM. Hội đồng báo chí là người soạn các câu hỏi để thí sinh sau phần dự thi trả lời ứng xử. Những câu hỏi này tạo điều kiện cho thí sinh bày tỏ trăn trở về hoạt động sân khấu cải lương hôm nay, họ gặp khó khăn gì trong theo đuổi đam mê, quan niệm của họ về nghệ thuật trong cuộc sống hôm nay… Hội đồng này sẽ đề xuất với Ban tổ chức để chọn ra 2 thí sinh ấn tượng nhất cuộc thi; ngoài ra, còn có thêm giải thí sinh trả lời ứng xử hay nhất.

* Tư vấn để thí sinh thăng hoa

Sau phần thi sơ tuyển, các thí sinh được chọn vào vòng chung kết đã có cuộc gặp gỡ hội đồng nghệ thuật, hội đồng tư vấn nghệ thuật, hội đồng báo chí để nghe góp ý, tư vấn.

Bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó giám đốc Sở Văn hóa - thể thao TP.HCM cho biết, đây cũng là thay đổi so với cuộc thi lần đầu vì cuộc gặp gỡ rất quan trọng nhằm giúp các thí sinh rút kinh nghiệm chuẩn bị các tiết mục dự thi trong đêm chung kết đạt hiệu quả cao.

Qua cuộc gặp gỡ đó đã bộc lộ một số sự lựa chọn chưa phù hợp khiến khả năng của thí sinh không thể bật lên được. Như các giám khảo và hội đồng tư vấn nghệ thuật trăn trở là có thí sinh chỉ chuẩn bị một tiết mục, đến khi được vào vòng chung kết lại quá gấp rút để tập tiết mục mới nên vòng sơ tuyển thi tốt nhưng chung kết lại không như ý. Có những thí sinh lại không biết chọn nhân vật phù hợp nên không phát huy được khả năng; có thí sinh lại bị tình trạng đạo diễn phô diễn nhiều mảng miếng quá khiến vai diễn bị “lấn”; có vai diễn lại đều đều không điểm nhấn, hoặc tình trạng phụ diễn nhưng nổi bật hơn cả người thi…

Từ sự gặp gỡ này mà tại vòng thi chung kết, nhiều thí sinh rút kinh nghiệm để có màn biểu diễn thăng hoa hơn.

Thí sinh Huỳnh Tiểu Nhi dự thi tiết mục Ảo vọng

Huỳnh Tiểu Nhi đến từ Cà Mau chọn kịch bản Ảo vọng khai thác nỗi đau của cô gái miền Tây lấy chồng Đài Loan rơi vào cảnh đẻ thuê, bị ép vào nhà chứa đến mức chọn kết liễu đời mình khiến khán phòng như chùng xuống, xót xa. Thanh Đông sau phần diễn sơ tuyển bị đánh giá để bạn diễn “lấn” đã chọn kịch bản khoe được khả năng lẫn cách ca cải lương hài. Võ Minh Lâm tiếp tục tạo sự đột phá với nhân vật độc mùi Cố Sầu trong Chuyện tình Khau Vai…

Tất cả sự nỗ lực của Ban tổ chức đến thí sinh đều hướng tới phát huy chất lượng của cuộc thi Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang năm 2022. Một cuộc thi mà bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, Trưởng ban Tổ chức cuộc thi khẳng định để tôn vinh các nghệ sĩ ở nhiều dạng vai như: đào mụ, kép lão, đào/kép hài, đào/kép độc… chứ không chỉ dành cho đào/kép mùi.

Với các nghệ sĩ trẻ cũng như nghệ sĩ lớn tuổi thì đây là cơ hội để họ khoe tài với bạn nghề, được học hỏi, rút kinh nghiệm từ những màn trình diễn của nghệ sĩ khác. Và cũng có nghệ sĩ chuyên đóng vai phụ, “dàn bao” thì cuộc thi như là cơ hội để họ có thêm động lực để tiếp tục nghiệp tổ.

Trí Trọng