Phú Điền - vùng đất mai vàng

Ở xã Phú Điền (H.Tân Phú), người dân nhường đất vườn cho mai vàng nảy nở và chăm sóc, nâng niu mai vàng như vật quý. Bởi ngoài tô điểm sắc xuân, mai vàng còn là "của để dành" của nhiều gia đình nông dân nơi đây. Đã có nhiều thương vụ mua bán mai cổ thụ, dáng đẹp… có giá trị lên đến hàng tỷ đồng.

Ở xã Phú Điền (H.Tân Phú), người dân nhường đất vườn cho mai vàng nảy nở và chăm sóc, nâng niu mai vàng như vật quý. Bởi ngoài tô điểm sắc xuân, mai vàng còn là “của để dành” của nhiều gia đình nông dân nơi đây. Đã có nhiều thương vụ mua bán mai cổ thụ, dáng đẹp… có giá trị lên đến hàng tỷ đồng.

Bà Hoàng Thị Cải (ấp 4, xã Phú Điền, H.Tân Phú) chăm sóc hàng rào mai vàng dài hơn 75m với gần 1 ngàn gốc mai của gia đình.

Vậy nên ngoài tiếng thơm là vùng lúa, vùng sen, xã Phú Điền còn được biết đến là xứ mai vàng của 2 huyện miền núi Tân Phú - Định Quán.

* Độc, lạ mai vàng Phú Điền

Nhiều năm qua, hàng rào phía trước nhà bà Hoàng Thị Cải (ấp 4, xã Phú Điền) được xem là độc - lạ - đẹp và được nhiều người tìm đến xem tận mắt bởi được trồng hoàn toàn bằng những gốc mai vàng.

Bà Hoàng Thị Cải cho hay, trước đây, phần đất của gia đình có rất nhiều cây mai vàng với đủ kích cỡ lớn, nhỏ khác nhau. Để có đất trồng trọt, bà dự định tỉa bỏ bớt những cây mai vàng nằm chắn ngang trên các luống rau, đậu. Nhưng vì tiếc mai vàng nên bà bứng từng gốc mai cùng bầu đất đem trồng dọc theo phần ranh đất của gia đình chứ nhất định không nhổ bỏ bất kỳ cây nào.

Mỗi năm, khi những cây mai vàng lớn ra hoa rồi rụng hạt già xuống đất, sau đó cây con mọc lên, bà lại bứng gốc đem trồng. Cứ vậy, đến nay đã gần 20 năm trồng và chăm sóc, hàng rào mai của bà phát triển tốt, cành lá đan xen vào nhau rất đẹp mắt. Công sức của bà đã được đền đáp khi dãy hàng rào mai vàng đã kéo dài hơn 75m chạy dọc theo phần đất của gia đình, tiếp giáp với đường bê tông trong xóm. Hàng rào này được hình thành từ gần 1 ngàn gốc mai trồng thành hàng cách nhau khoảng 15cm.

Một góc vườn mai của một hộ gia đình trồng mai vàng cung cấp cho thị trường ở xã Phú Điền

Định kỳ 2 tháng/lần, bà dành thời gian cắt tỉa để cành mai vàng mọc theo hàng lối với bề rộng khoảng 0,8m và chiều cao gần 1m. Mỗi khi đến thời điểm nhà nhà tuốt lá mai, bà cũng dành thời gian chăm sóc kỹ để mai nở hoa làm đẹp cho đoạn đường trước nhà mình.

Cùng với hàng rào mai vàng dài hơn 75m, Phú Điền còn có 1 gốc mai khổng lồ với chiều cao gần 5m, đường kính tán hơn 10m. Theo bà Nguyễn Thị Kim Loan, chủ nhân gốc mai độc đáo này, cây mai vàng này đã có trước năm 1993. Thấy cây mai vàng đẹp, tán đều tròn mọc sát từ gốc đến ngọn nên bà Loan xây bồn và dành nhiều công chăm sóc. Nhờ vậy mà cây phát triển tốt như hiện nay. Mỗi dịp lặt lá mai đón Tết, bà phải thuê thêm 4 người làm việc trong 2 ngày mới xong. Tết đến, cây mai vàng của gia đình bà nổi bật sắc vàng. Khoảng sân nhà với gốc mai “khủng” là địa điểm người dân trong xã cũng như các nơi lân cận tìm đến tham quan, xin chụp ảnh vào dịp Tết. “Gia đình tôi luôn vui vẻ tiếp đón mọi người đến tham quan, chụp ảnh. Đó là cách mình san sẻ niềm vui đầu năm với mọi người. Mới đây, có người trả giá gần 2 tỷ đồng cho gốc mai vàng này song gia đình tôi quyết định giữ lại cây vì hình ảnh cây mai vàng này đã gắn bó với gia đình hàng chục năm. Thêm vào đó, đây là nơi nhiều thế hệ con, cháu tới vui chơi dưới tán cây nên ai cũng quấn quýt, không nỡ rời xa” - bà Loan nói.

* Xanh - đẹp và kinh tế

Theo bà Chu Thị Hương, Phó chủ tịch UBND xã Phú Điền, ngoài hàng rào mai vàng, gốc mai “khủng” thì hầu như gia đình nào ở xã Phú Điền cũng trồng mai vàng. Hộ ít thì 1-2 gốc, hộ có đất rộng thì để ở khoảng sân trước nhà cả chục chậu. Nhiều gia đình thay vì trồng các loại cây xanh, hoa khác trước ranh đất tiếp giáp với đường giao thông đã trồng mai vàng và cắt tỉa rất đẹp mắt. Khi Tết đến, xuân về, hoa đua nhau khoe màu vàng tươi. Đây cũng là đặc trưng ít nơi nào có được như ở Phú Điền.

Gốc mai khổng lồ với chiều cao gần 5m, đường kính tán hơn 10m nở hoa vàng rực tại nhà bà Nguyễn Thị Kim Loan

Ông Nguyễn Văn Hiếu (ấp 5, xã Phú Điền), một hộ nông dân trồng mai nhỏ lẻ cung cấp cho thị trường cho hay, thời gian gần đây, do điều kiện sống của người dân ngày một tốt hơn nên nhu cầu tự tạo cho mình một vườn mai vàng ngay tại nhà tăng lên. Từ đó, các hộ dân ở xã ít có nhu cầu bán mai vàng hơn trước. Bà con rất giữ gìn vườn mai, đặc biệt là chú trọng tạo dáng đa dạng cho cây. Điều này đã góp phần tạo cảnh quan xanh - đẹp trong tiêu chí sáng - xanh - sạch - đẹp của chương trình xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao ở xã Phú Điền hiện nay.

Cùng với đó, nghề trồng, chăm sóc và buôn bán mai vàng còn tạo công ăn việc làm cho nhiều hộ gia đình ở địa phương. Hiện toàn xã có 3 cơ sở kinh doanh mai vàng bon sai quy mô lớn cùng rất nhiều hộ gia đình tham gia trồng, chăm sóc mai vàng cung cấp cho thị trường. Đặc biệt, ngoài thú vui ngày Tết thì mai vàng còn là nguồn thu nhập để dành của người dân.

Trẻ em vui đùa dưới tán gốc mai khổng lồ tại nhà bà Nguyễn Thị Kim Loan

Ông An Quang Ngà, chủ Cơ sở trồng và chăm sóc mai vàng Quang Ngà - một địa chỉ có tiếng tại xã Phú Điền cho hay, tất cả anh em trong gia đình ông đều theo nghề trồng, chăm sóc mai vàng từ hàng chục năm qua. Nghề này đã giúp nuôi sống đại gia đình ông cùng nhiều nhân công khác trong vùng với đủ việc từ đào gốc, chuyên chở, tạo dáng cho cây, tuốt lá, bán lẻ mai vàng, làm chậu...

Vì là nơi có số lượng hộ gia đình trồng mai lớn nên nguồn mai vàng dành cho các cơ sở cũng khá phong phú. Mai vàng ở đây được mua bao vườn từ các hộ gia đình với nhiều mức giá khác nhau tùy thuộc vào số lượng cây, thế - dáng - kích cỡ cây… Sau khi thỏa thuận giá xong, người mua đánh số gốc mai vàng trong vườn người bán. Tùy vào kích thước, độ tuổi, hình thế cây mà có cách chăm sóc, cắt tỉa khác nhau.

Có một đặc điểm là cây sau khi đánh gốc phải dành thời gian chăm sóc, cắt tỉa từ 1-3 năm mới có thể cung cấp cho người chơi. Do vậy mà giá thành cho những gốc mai vàng đẹp mắt, kích thước lớn không hề rẻ.

 “Trước đây, bà con còn ít chú ý đến các dạng cây mai vàng bon sai nhỏ mà tập trung vào các gốc mai vàng kích thước lớn vì giá trị kinh tế cao hơn song lại kén đầu ra. Bây giờ thì khác rồi, đa dạng mặt hàng hơn với kỹ thuật tạo dáng bon sai đẹp mắt, do đó đây cũng là cách làm nông nghiệp công nghệ cao ngay tại địa phương” - ông An Quang Ngà cho hay.    

Văn Truyên