Doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa quan tâm nhiều tới vấn đề pháp chế

Trên địa bàn Đồng Nai có khoảng 32 ngàn doanh nghiệp (DN) vừa và nhỏ đang hoạt động sản xuất, kinh doanh. Do tiềm lực hạn hẹp, các DN vừa và nhỏ chủ yếu tập trung nguồn lực vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, chưa quan tâm nhiều đến công tác pháp chế.

Các luật sư Đoàn Luật sư Đồng Nai (phải) tư vấn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ bên lề một buổi tọa đàm do Đoàn Luật sư Đồng Nai tổ chức. Ảnh: Đ.Phú

Do đó, khi gặp vấn đề pháp lý phát sinh, không ít DN vừa và nhỏ lúng túng, vì thiếu đội ngũ pháp chế giỏi tại DN để giải quyết vấn đề.

* “Bệnh” mới cần “bác sĩ”

Hoạt động trợ giúp pháp lý cho DN vừa và nhỏ là trách nhiệm của nhiều cơ quan và được cụ thể hóa tại Nghị định 55/2019/NĐ-CP ngày 24-6-2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho DN vừa và nhỏ, nhằm nâng cao hiểu biết, ý thức và thói quen tuân thủ pháp luật, hạn chế rủi ro, vướng mắc pháp lý trong hoạt động kinh doanh của DN, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của DN và hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.

Để góp phần cùng các cấp, ngành trong chương trình hỗ trợ pháp lý cho DN vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh, trong năm 2023, Đoàn Luật sư Đồng Nai đã phối hợp với Ban Quản lý chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho DN vừa và nhỏ giai đoạn 2021-2025 (Bộ Tư pháp) tổ chức 2 hội nghị: Áp dụng pháp luật lao động cho DN trên địa bàn tỉnh và Một số mô hình hỗ trợ pháp lý hiệu quả cho DN vừa và nhỏ, thu hút hàng trăm cán bộ pháp chế tại các DN vừa và nhỏ và chuyên gia pháp lý trên nhiều lĩnh vực để giao lưu, trao đổi thực tiễn.

Tại các hội thảo, tọa đàm do Đoàn Luật sư Đồng Nai phối hợp với Ban Quản lý chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho DN vừa và nhỏ giai đoạn 2021-2025 trong năm 2023, chủ một số DN vừa và nhỏ cho rằng, chỉ khi nào DN phát sinh vấn đề tranh chấp lớn, phức tạp mới có nhu cầu mời luật sư, chuyên gia tư vấn, giải quyết bằng việc giao kết hợp đồng dịch vụ pháp lý; hoặc DN chọn giải pháp tự tìm hiểu thông tin trên mạng, sử dụng nguồn nhân sự không chuyên về lĩnh vực pháp luật trong DN.

ThS An Thị Ngọc Lan (Trường đại học Tôn Đức Thắng, TP.HCM) cho rằng, việc DN gặp vướng mắc mới tìm luật sư, chuyên gia là tình trạng khá phổ biến của DN vừa và nhỏ của Việt Nam. Dù vậy, vẫn tốt hơn là DN tự bơi bằng khả năng của mình dẫn tới nguy cơ rủi ro cao hơn. Qua khảo sát của Bộ Tư pháp, cả nước chỉ có 38% DN có bộ phận pháp chế (trong đó cán bộ pháp chế chuyên trách chiếm 44%, còn 56% là kiêm nhiệm). Do đội ngũ pháp chế tại các DN ít được quan tâm, bố trí nguồn lực phù hợp, nên khi nào DN cần thì mới tìm tới các luật sư, chuyên gia pháp lý hỗ trợ.

* Kết nối chuyên gia pháp lý với DN vừa và nhỏ

Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Đồng Nai Lê Quang Y cho biết, các DN vừa và nhỏ ít quan tâm đến vấn đề pháp lý tại DN. Chủ DN thường giao trách nhiệm cho kế toán nghiên cứu văn bản pháp luật liên quan đến tài chính, quản trị DN và các quy định về giao dịch của DN để thực hiện việc soạn thảo hợp đồng ký kết với đối tác. Khi có vấn đề tranh chấp phát sinh, DN mới tìm tới luật sư, chuyên gia giúp đỡ, hỗ trợ. Lúc này chi phí phát sinh sẽ rất lớn, nhiều DN không có khả năng chi trả phí cho luật sư, chuyên gia.

Điều này cũng được một chủ DN chuyên về gỗ ở TP.Biên Hòa thừa nhận, vì DN của ông thuộc loại nhỏ nên tất cả nguồn lực, vật lực đều dồn cho chi phí sản xuất, kinh doanh, thu mua nguyên liệu, chi trả lương cho lao động trực tiếp sản xuất nên không có bộ phận pháp chế hay cán bộ chuyên trách về pháp chế. Chỉ khi nào DN gặp trục trặc về hợp đồng, thuế, tranh chấp lao động, ông mới dám bỏ chi phí đi tham vấn hay thuê luật sư, chuyên gia.

“Khi có rắc rối về pháp lý mới mời luật sư, chi phí này khá lớn so với khả năng chi trả của DN, mà không nhờ luật sư, chuyên gia pháp luật thì không ai trong DN gánh vác được” - chủ DN này cho biết.

Luật sư Lê Quang Y cho biết, Đồng Nai có gần 500 luật sư đang hoạt động nghề nghiệp tại 147 tổ chức hành nghề. Đây là nguồn lực, kênh uy tín cho các DN vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh tìm đến khi có nhu cầu. Tuy nhiên, để gắn kết chặt hơn mối quan hệ luật sư với DN vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh trong lĩnh vực trợ giúp pháp lý, thời gian tới, cần nhiều hoạt động đa dạng, hình thức phong phú hơn để gắn kết như: hội thảo, tọa đàm, tư vấn trực tiếp, trao đổi, đối thoại… giữa DN với các chuyên gia, luật sư.

Đoàn Phú